خلاصه روش‌های نجات فنی در غار

منبع: فدراسیون کوه‌نوردی و صعودهای ورزشی

طبق تحقیقات انجام شده، اگر یک فرد هوشیار ۱۰ تا ۲۰ دقیقه بدون هیچ تحرکی برروی هارنس و طناب قرار گرفته باشد، جریان خون به‌وسیله هارنس قطع، فرد دچار سندروم هارنس شده و بیهوش می‌شود.
یک ناجی برای رهاسازی شخص مصدوم از روی طناب نیاز به دانش، تجربه، تکنیک، سرعت عمل و تسلط بر شرایط روحی خود دارد. قدرت تصمیم‌گیری در شرایط بحرانی که هر ثانیه‌ی آن می‌تواند حکم مرگ و زندگی مصدوم را داشته باشد، بسیار مهم است.
لازم است با شبیه‌سازی سناریوهای مختلفِ حادثه در مکان‌های امن و تمرین مداوم، برای مواجه شدن احتمالی با آن آماده باشیم.

در این مقاله قصد داریم خلاصه‌ی روش‌های مختلف نجات فنی در غار را بررسی کنیم و توضیحات کامل هر روش را در مقاله‌ای جداگانه بیاوریم.

اخطار
این مقاله تنها جهت راهنمایی و یادآوری تهیه شده است.
لازم است قبل از استفاده از روش‌های زیر، برای اطمینان از اجرای ایمن آن، از مربی خود یا یک متخصص مشورت و آموزش بگیرید.

فهرست نجات‌ها:

فرود مصدومِ درحال فرود:

1. فرود مصدومِ درحال فرود با استاپ از بالا
2. فرود مصدومِ درحال فرود با استاپ از پایین
3. فرود مصدومِ درحال فرود با سیمپل و شانت از بالا (بزودی)
4. فرود مصدومِ درحال فرود با سیمپل و شانت از پایین

فرود مصدومِ درحال صعود:

1. فرود مصدومِ درحال صعود به‌روش کرول در کرول (کرول تو کرول) از بالا (بزودی)
2. فرود مصدومِ درحال صعود به‌روش کرول در کرول (کرول تو کرول) از پایین
3. فرود مصدومِ درحال صعود به‌روش دُم‌گاوی بلند (کرول لیفت) از بالا (بزودی)
4. فرود مصدومِ درحال صعود به‌روش دُم‌گاوی بلند (کرول لیفت) از پایین
5. فرود مصدومِ درحال صعود به‌روش پارکاب (بزودی)

بالاکشی مصدوم:

1. بالاکشی مصدوم به‌روش پارکاب ایتالیایی (Italian Footloop) (بزودی)
2. بالاکشی مصدوم به‌روش پاندول اسپانیایی (Spanish Pendulum) از بالا
3. بالاکشی مصدوم به‌روش وزن مخالف (Counter Weight) از پایین

مراحل کلی

1. خونسردی خود را حفظ کنیم.
2. جوانب حادثه را بررسی کنیم.
   • مصدوم هشیار است یا بیهوش؟
   • اگر هوشیار است، توانایی تخلیه‌ی خود از روی طناب را دارد؟
   • آیا براثر حادثه به تجهیزات مصدوم آسیبی رسیده است؟
   • آیا کارگاه یا طناب، تحمل وزن همزمان ناجی و مصدوم را دارد؟
   • آیا جدا از رهاسازی مصدوم از طناب، لازم است نفرات دیگر تیم برای آوردن کمک به بیرون از غار بروند؟
3. انتخاب روش نجات
   • نیاز به تجهیزات اضافی نداشته و با لوازم انفرادی غارنوردی قابل اجرا باشد.
   • با کمترین نیروی بدنی قابل اجرا و نیاز به مداخله نفر سوم نباشد.
   • سریع و ایمن باشد.
   • پایین بردن مصدوم ساده‌تر و سریع‌تر است اما بسته به عوامل مختلف (مثل نزدیک بودن به سر چاه، شرایط ناایمن و نامناسب پایین چاه، ریزش آب و…) ممکن است لازم باشد یکی از روش‌های بالاکشی انتخاب شود.
4. در اولویت قرار دادن ایمنی خود
   • چک کردن تمام تجهیزات شخصی و امدادی خود
   • اقدام به نجات با اعتمادبه‌نفس و جسارت
5. مصدوم را دریابید…
   • بررسی مصدوم و درصورت‌نیاز تثبیت شرایط
   • صحبت کردن و دلداری جهت بهبود شرایط روحی مصدوم درصورت هوشیاری او
   • جمع کردن هارنس سینه و بالا آوردن هرچه سریع‌تر سرِ مصدوم درصورت بیهوشی او
   • حرکت دادن تسمه‌های هارنس مصدوم جهت به‌گردش درآوردن خون در اندام‌های او
6. انتقال مصدوم به جای امن و مراقبت از او بعد از رهاسازی از طناب
   • دور کردن مصدوم از محل‌های خطرناک که احتمال ریزش آب یا سنگ و سقوط دارد.
   • گرم نگه‌داشتن مصدوم توسط پتو نجات و زیرانداز و…

نکات کلیدی

• استفاده از ابزار صعود فارغ از اینکه مصدوم بالاتر یا پایین‌تر از شما (ناجی) قرار داشته باشد.
• استفاده از ابزارهای مصدوم تاجای‌ممکن، به‌خصوص در استفاده از ابزار فرود جهت پایین دادن مصدوم (مگر آنکه ابزار مصدوم آسیب دیده باشد.)
• استفاده از دو کارابین پیچ زنجیر جهت اتصال به مصدوم (در هنگام فرود، جهت تسلط کافی شما (ناجی) برروی ابزار فرود)
• الزامی بودن وجود ۲ نقطه اتصال بین شما (ناجی) و مصدوم جهت پیشگیری از هرگونه خطای انسانی
• استفاده الزامی از کارابین ترمز (Brake) بدلیل قرارگیری همزمان وزن دو نفر برروی ابزار فرود
• قرارگیری شما (ناجی) بین پاها و زیر مصدوم جهت راحتی بیشتر و فشار کمتر به مصدوم و همچنین کنترل فرود

روش‌های نجات انفرادی

بزودی عکس‌ها و توضیحات کامل اضافه خواهد شد.

فرود مصدوم

فرود مصدومِ درحال فرود

فرود مصدومِ درحال فرود با استاپ از بالا

1. فرود با ابزار صعود (یومار و کرول)
2. اتصال خودحمایت کوتاه به حلقه اصلی هارنس مصدوم
3. قفل کامل ابزار فرود (استاپ) مصدوم
4. بلند شدن روی پارکاب و باز کردن کرول
5. اتصال ۲ کارابین زنجیر به کارابین نیم‌دایره یا کارابین ابزار فرود (استاپ) مصدوم
6. نشستن و انتقال وزن به کارابین‌های زنجیر
7. جدا کردن ابزار صعود یومار از طناب
8. بازکردن قفل ابزار فرود (استاپ) و فرود
9. قفل ابزار فرود (استاپ) بعد از رسیدن به زمین
10. باز کردن کارابین زنجیر
11. انتقال مصدوم به نقطه امن، بازکردن قفل ابزار فرود (استاپ) و فرود مصدوم برروی زمین
12. جدا کردن خودحمایت کوتاه از مصدوم

فرود مصدومِ درحال فرود با استاپ از پایین

1. قراردادن طناب کنار پای مصدوم
2. شروع صعود
3. اتصال خودحمایت کوتاه به حلقه اصلی هارنس مصدوم
4. انتقال ابزار صعود یومار به بالای ابزار فرود (استاپ) مصدوم
5. بلند شدن روی پارکاب و آزادسازی کرول
6. نصب کرول بالای ابزار فرود (استاپ) مصدوم (زیر ابزار صعود یومار)
7. قفل کامل ابزار فرود (استاپ) مصدوم
8. بلند شدن روی پارکاب و باز کردن کرول
9. اتصال ۲ کارابین زنجیر به کارابین نیم‌دایره یا کارابین ابزار فرود (استاپ) مصدوم
10. نشستن و انتقال وزن به کارابین‌های زنجیر
11. جدا کردن ابزار صعود یومار از طناب
12. بازکردن قفل ابزار فرود (استاپ) و فرود
13. قفل ابزار فرود (استاپ) بعد از رسیدن به زمین
14. باز کردن کارابین زنجیر
15. انتقال مصدوم به نقطه امن، بازکردن قفل ابزار فرود (استاپ) و فرود مصدوم برروی زمین
16. جدا کردن خودحمایت کوتاه از مصدوم

پس از تمرین و تبحر کافی می‌توان مراحل ۶ و ۸ را حذف نمود.

فرود مصدومِ درحال فرود با سیمپل و شانت از بالا

بزودی…

فرود مصدومِ درحال فرود با سیمپل و شانت از پایین

1. قراردادن طناب کنار پای مصدوم
2. شروع صعود
3. اتصال خودحمایت کوتاه به حلقه اصلی هارنس مصدوم
4. انتقال ابزار صعود یومار به بالای ابزار فرود (سیمپل) مصدوم (زیر شانت)
5. بلند شدن روی پارکاب و آزادسازی کرول
6. نصب کرول بالای ابزار فرود (سیمپل) مصدوم (زیر ابزار صعود یومار)
7. قفل کامل ابزار فرود (سیمپل) مصدوم
8. آزادسازی و پایین کشیدن و برداشتن شانت از روی طناب
   • درصورتی که روی شانت فشار است و شانت آزاد نیست، با دست راست کارابین نیم‌دایره مصدوم را گرفته، با یک فشار به سمت بالا، با دست چپ قفل شانت را آزاد می‌کنیم.
9. بلند شدن روی پارکاب و باز کردن کرول
10. اتصال ۲ کارابین زنجیر به کارابین نیم‌دایره یا کارابین ابزار فرود (سیمپل) مصدوم
11. نشستن و انتقال وزن به کارابین‌های زنجیر
12. جدا کردن ابزار صعود (یومار) از طناب
13. بازکردن قفل ابزار فرود (استاپ) و فرود
14. قفل ابزار فرود (استاپ) بعد از رسیدن به زمین
15. باز کردن کارابین زنجیر
16. انتقال مصدوم به نقطه امن، بازکردن قفل ابزار فرود (استاپ) و فرود مصدوم برروی زمین
17. جدا کردن خودحمایت کوتاه از مصدوم

پس از تمرین و تبحر کافی می‌توان مراحل ۶ و ۹ را حذف نمود.

فرود مصدومِ درحال صعود

فرود مصدومِ درحال صعود به‌روش کرول در کرول (کرول تو کرول) از بالا

بزودی…

فرود مصدومِ درحال صعود به‌روش کرول در کرول (کرول تو کرول) از پایین

1. قراردادن طناب کنار پای مصدوم
2. شروع صعود
3. اتصال خودحمایت کوتاه به حلقه اصلی هارنس مصدوم
4. انتقال ابزار صعود یومار به بالای کرول مصدوم
5. جدا کردن ابزار صعود یومار مصدوم از طناب
6. نزدیک کردن کرول به کرولِ مصدوم و حذف فاصله بین دو کرول
7. قرارگیری بین دو پای مصدوم
8. اتصال ابزار فرود مصدوم به کارابین نیم‌دایره‌ی مصدوم و طناب از طرف خودمان، گرفتن خلاصی طناب و قفل ابزار فرود
9. سفت کردن تسمه تورس مصدوم و شل کردن تسمه تورس خود
10. باز کردن کرول مصدوم و انتقال وزن او به ابزار فرود
    • دست راست پشتِ کرول مصدوم، دست چپ زبانه کرول مصدوم، زانوها زیر بدن مصدوم و با یک حرکت الاکلنگی خود را به سمت عقب کشیده، با زانوها مصدوم را کمی به بالا هل داده، زبانه کرول مصدوم را باز کرده، کرول مصدوم را از طناب جدا کرده و وزن مصدوم را به ابزار فرود انتقال می‌دهیم.
11. فرود با ابزارهای صعود تا جای ممکن و به‌حداقل رساندن فاصله ابزار صعود با مصدوم
12. بلند شدن روی پارکاب و آزادسازی کرول
13. اتصال ۲ کارابین زنجیر به کارابین نیم‌دایره یا کارابین ابزار فرود مصدوم
14. نشستن و انتقال وزن به کارابین‌های زنجیر
15. جدا کردن ابزار صعود یومار از طناب
16. بازکردن قفل ابزار فرود و فرود
17. قفل ابزار فرود (استاپ) بعد از رسیدن به زمین
18. باز کردن کارابین زنجیر
19. انتقال مصدوم به نقطه امن، بازکردن قفل ابزار فرود (استاپ) و فرود مصدوم برروی زمین
20. جدا کردن خودحمایت کوتاه از مصدوم

فرود مصدومِ درحال صعود به‌روش دُم‌گاوی بلند (کرول لیفت) از بالا

بزودی…

فرود مصدومِ درحال صعود به‌روش دُم‌گاوی بلند (کرول لیفت) از پایین

1. قراردادن طناب کنار پای مصدوم
2. شروع صعود
3. اتصال خودحمایت کوتاه به حلقه اصلی هارنس مصدوم
4. انتقال ابزار صعود یومار به بالای کرول مصدوم
5. جدا کردن ابزار صعود یومار مصدوم از طناب
6. بلند شدن روی پارکاب و آزادسازی کرول
7. نصب کرول بالای کرول مصدوم
8. جدا کردن خودحمایت بلند از ابزار صعود (یومار) و عبور دادن آن از داخل کارابین پارکاب
9. اتصال خودحمایت بلند به بالای کرول مصدوم
10. اتصال ابزار فرود مصدوم به کارابین نیم‌دایره‌ی مصدوم و طناب از طرف خودمان، گرفتن خلاصی طناب (بدون قفل ابزار)
11. حرکت ابزار صعود یومار به سمت بالا تا جای ممکن
12. بلند شدن روی پارکاب و آزادسازی کرول
13. نشستن و انتقال وزن برروی خودحمایت بلند
14. هل دادن مصدوم به سمت بالا
15. آزاد کردن کرول مصدوم
16. گرفتن خلاصی ابزار فرود و ققل آن
17. اتصال ۲ کارابین زنجیر به کارابین نیم‌دایره یا کارابین ابزار فرود مصدوم
18. بلند شدن روی پارکاب و آزادسازی خودحمایت بلند از کرول
19. نشستن و انتقال وزن به کارابین‌های زنجیر
20. جدا کردن ابزار صعود یومار از طناب
21. بازکردن قفل ابزار فرود و فرود
22. قفل ابزار فرود بعد از رسیدن به زمین
23. باز کردن کارابین زنجیر
24. انتقال مصدوم به نقطه امن، بازکردن قفل ابزار فرود و فرود مصدوم برروی زمین
25. جدا کردن خودحمایت کوتاه از مصدوم

فرود مصدومِ درحال صعود به‌روش پارکاب

بزودی…

بالاکشی مصدوم

بالاکشی مصدوم به‌روش پارکاب ایتالیایی (Italian Footloop)

مناسب زمانی که مصدوم وزن کمی دارد یا جهت بالاکشی کیسه‌بار سنگین.

بزودی…

بالاکشی مصدوم به‌روش پاندول اسپانیایی (Spanish Pendulum) از بالا

1. اتصال خودحمایت بلند به کارگاه
2. اتصال ۳ کارابین بصورت زنجیر برروی طناب به‌طوری‌که کارابین اول به کارگاه و کارابین سوم به طنابِ تحتِ بارِ وزنِ مصدوم متصل شود.
3. اتصال خودحمایت کوتاه به طناب و بین کارابین اول و سوم
4. اتصال برعکس یومار به طناب و عبور پارکاب از یک کارابین ساده متصل به حلقه هارنس
   • دراین‌حالت باید مراقب بود که یومار به پایین سُر نخورد.
5. فشار پا برروی پارکاب و بالا کشیدن یومار با هر دو دست بصورت همزمان
   • تا جایی که فاصله‌ی بین کارابین سوم زنجیر و خودحمایت کوتاه به‌اندازه‌ی اتصال یومار و کرول مناسب باشد.
6. جداسازی یومار و اتصال آن برروی طناب وسط (طناب بین کارابین سوم زنجیر و خودحمایت)
7. بلند شدن روی پارکاب و نصب کرول برروی طناب وسط (زیر یومار)
8. بالا کشیدن طنابِ مصدوم تا جای ممکن (طناب تمام شود.)
9. صعود با یومار و کرول به‌سمت بالا تا جای ممکن
10. تکرار مراحل ۸ و ۹ تا زمانی که خودحمایت‌های مصدوم به کارگاه برسد.
11. اتصال خودحمایت‌های کوتاه و بلند مصدوم به کارگاه
12. اتصال خودحمایت کوتاه خود به کارگاه
13. جداسازی یومار و اتصال پارکاب به کارگاه
14. بلند شدن روی پارکاب و آزادسازی کرول
15. جداسازی کرول مصدوم از طناب
    • دراین‌حالت کرول مصدوم تحت فشار نیست.

بالاکشی مصدوم به‌روش وزن مخالف (Counter Weight) از پایین

1. قراردادن طناب کنار پای مصدوم
2. شروع صعود با به‌همراه بردن انتهای طناب
   • انتهای طناب گره استاپر است.
3. باز کردن گره انتهای طناب و عبور آن از پشت کرول و داخل کارابین نیم‌دایره مصدوم
4. جدا کردن خودحمایت و پله رکاب مصدوم از یومار او
5. انتقال یومار مصدوم به کمی بالاتر
6. عبور انتهای طناب از داخل کارابین یومار، گره زدن آن و رها کردن طناب به پایین
   • دراین‌حالت ۳ طناب روبروی ما قرار دارد:
     1. طنابی که به کارگاه متصل است.
     2. طنابی که از پشت کرول مصدوم عبور کرده است.
     3. طنابی که از یومار عبور کرده و انتهای آن آزاد است.
7. عبور از مصدوم و ادامه‌ی صعود تا جایی که به‌اندازه‌ی یک یومار و کرول برروی طناب شماره‌ی ۳ جا باشد.(*)
8. انتقال یومار و کرول خود به طناب شماره‌ی ۳
9. بالاکشی مصدوم با دست تا جای ممکن
   • تا جایی که مصدوم به ما نزدیک شده و امکان بالاکشی بیشتر وجود نداشته باشد.
10. انتقال یومار و کرول خود به طناب شماره‌ی ۱
11. صعود و انتقال یومار مصدوم به بالا
12. تکرار مراحل ۸ تا ۱۱ تا زمانی که خودحمایت‌های مصدوم به کارگاه برسد.
    • درنزدیکی کارگاه می‌توان بجای استفاده از یومار مصدوم، از کارگاه اصلی استفاده کرد.
13. اتصال خودحمایت‌های کوتاه و بلند مصدوم به کارگاه
14. اتصال خودحمایت کوتاه و بلند خود به کارگاه
15. آزاد کردن زبانه‌ی کرول مصدوم(*)
16. جداسازی یومار خود و اتصال پارکاب به کارگاه
17. بلند شدن روی پارکاب و آزادسازی کرول خود
18. کشیدن انتهای طناب و بازکردن گره
19. آزاد کردن طناب از داخل کارابین نیم‌دایره و کرول مصدوم، گرده زدن آن و رها کردن طناب به پایین (حالت اولیه)

بیشتر بدانیم: نحوه‌ی قفل کردن ابزار فرود استاپ پتزل

جزئیات روش‌های آورده شده در این مقاله درحال بررسی و بهبود است؛ درصورتی که نکته‌ای بنظرتان می‌رسد، ممنون می‌شویم آن را با ما درمیان بگذارید.