زمانی که دو یا سه نفر با استفاده از طناب و تجهیزات فنی قصد صعودِ یک مسیر (که نیاز به کار فنی داشته و معمولا بیشتر از یک طول طناب است) را داشته باشند، به آن، صعود کُرده‌ای یا مرحله‌ای می‌گویند.
صعود کرده‌ای در زبان انگلیسی با نام multi-pitch climbing شناخته می‌شود که به هر بخش از صعود که بین دو کارگاه قرار گرفته pitch می‌گویند.
در این مقاله مراحل صعود کرده‌ای، صعود کرده‌ای دو و سه نفره و نکات آن را باهم مرور خواهیم کرد.
منبع: فدراسیون کوه‌نوردی و صعودهای ورزشی و PETZL
اخطار
این مقاله تنها جهت راهنمایی و یادآوری تهیه شده است.
لازم است قبل از استفاده از روش‌های زیر، برای اطمینان از اجرای ایمن آن، از مربی خود یا یک متخصص مشورت و آموزش بگیرید.
مراحل صعود کرده‌ای
- هر دو نفر بعد از بررسی و مشخص نمودن مسیر صعود، یک سرِ طناب را با گره هشت تعقیب به هارنس خود وصل می‌کنند.
- حمایت‌چی کارگاهی دایر کرده و خود را در حمایت این کارگاه قرار میدهد.
نکته: جهت کارگاه باید رو به بالا باشد. - حمایت‌چی با استفاده از گره حمایت (یا ابزار حمایت) و یک کارابین قفل‌شونده، آماده‌ی «حمایت دینامیک» می‌شود و پس از آن می‌گوید: حمایت آماده…
- صعودکننده می‌گوید: صعود می‌کنم…
- حمایت‌چی می‌گوید: صعود کن…
- صعودکننده اقدام به صعود کرده و با رسیدن به هر میانی، بعد از انداختن کارابین کوییک‌درا در حلقه‌ی آن، طناب را از داخل کارابین دیگر کوییک‌درا عبور داده و به‌همین‌ترتیب مسیر را ادامه میدهد.
- صعودکننده پس از رسیدن به کارگاه بعدی، با یک خودحمایت در حمایت کارگاه قرار می‌گیرد.
- پس از آن می‌گوید: حمایت آزاد…
- صعودکننده (نفر بالاتر) اضافه طناب را جمع کرده و برای حمایت نفر بعدی آماده می‌شود.
- در این مرحله نقش نفر پایین به صعودکننده و نفر بالا به حمایت‌چی تغییر می‌کند.
- حمایت‌چی اقدام به «حمایت استاتیک» نفر صعودکننده می‌کند و می‌گوید: حمایت آماده…
- صعودکننده می‌گوید: صعود می‌کنم…
- حمایت‌چی می‌گوید: صعود کن…
- صعودکننده اقدام به صعود کرده و با رسیدن به هر میانی، کوییک‌درا را به‌ترتیب زیر از میانی و طناب جدا کرده و به‌همین‌ترتیب مسیر را ادامه میدهد.
- کارابین متصل به حلقه‌ی میانی را باز کرده و به حلقه‌ی حملِ تجهیزاتِ هارنس وصل می‌کند.
- کارابین متصل به طناب را باز کرده و از طناب جدا می‌کند (نیازی به اتصال کارابین دوم به هارنس نیست).
- صعودکننده بعد از رسیدن به کارگاه، خودحمایت خود را به کارگاه متصل می‌کند.
- پس از آن می‌گوید: حمایت آزاد…
حمایت دینامیک: گره حمایت (یا ابزار حمایت) و یک کاربین قفل‌شونده متصل به بدن (هارنس).
حمایت استاتیک: گره حمایت (یا ابزار حمایت) و یک کاربین قفل‌شونده متصل به کارگاه.
در حالت حمایت استاتیک با ابزار گیری‌گیری، درصورتی که با مانعی روبرو هستید یا عاملی برروی عملکرد ترمز بادامک آن تاثیر می‌گذارد، می‌توانید از روش زیر استفاده کنید.
انواع صعود کرده‌ای
صعود کرده‌ای دو نفره
ضربدری
پس از صعود هر طول طناب توسط نفر اول؛ نفر دوم یک طول طناب را صعود کرده و پس از رسیدن به کارگاه، یک طول طناب دیگر را نیز صعود می‌کند.
در حالت ضربدری، بعد از رسیدن نفر دوم به کارگاه، نفر اول باید نوع حمایت را از حالت استاتیک به حالت دینامیک تغییر دهد.
ثابت (پلکانی)
پس از صعود هر طول طناب توسط نفر اول، نفر دوم یک طول طناب را صعود کرده و پس از رسیدن به کارگاه، در حمایت نفر اول قرار گرفته و نفر اول صعودِ مسیر بعدی را شروع می‌کند.
صعود کرده‌ای سه نفره
در صعود سه نفره، یک نفر به وسط طناب اضافه شده و صعود به‌ترتیب زیر انجام می‌شود:
- نفر اول با حمایت نفر دوم صعود کرده تا به کارگاه اول برسد. (حمایت دینامیک)
- نفر اول، نفر دوم را حمایت کرده تا او به کارگاه اول برسد. (حمایت استاتیک)
- نفر اول با حمایت نفر دوم صعود کرده تا به کارگاه دوم برسد. (حمایت دینامیک)
- تا به اینجا، هرکدام از این سه نفر در یک کارگاه جداگانه قرار دارند.
- نفر دوم، نفر سوم را حمایت کرده تا او به کارگاه اول برسد. (حمایت استاتیک)
- نفر اول، نفر دوم را حمایت کرده تا او به کارگاه دوم برسد. (حمایت استاتیک)
- نفر اول با حمایت نفر دوم صعود کرده تا به کارگاه سوم برسد. (حمایت دینامیک)
- در این مرحله نیز، هرکدام از این سه نفر در یک کارگاه جداگانه قرار دارند.
- سه مرحله‌ی قبلی تا جای مورد نیاز تکرار می‌شود.
نکات مهم در صعود کرده‌ای
- قبل از شروع صعود مواردی همچون نحوه‌ی صحیح پوشیدن هارنس، گره‌ها، نحوه‌ی اتصال ابزار حمایت (یا گره حمایت) به طناب، کارابین و هارنس، قفل کارابین و… باید توسط هر دو نفر بررسی شود.
- معمولا اولین میانی در ارتفاع ۱٫۵ تا ۲ متری کارگاه نصب می‌شود، میانی دوم در فاصله‌ای کمتر از نصف این فاصله از میانی اول و میانی سوم در فاصله‌ای کمتر از نصف فاصله‌ی میانی دوم تا کارگاه از میانی دوم نصب می‌شود.
- جهت کارابین کوییک‌درا باید عکس جهت صعود باشد و در مسیرهای کاملا مستقیم، دهانه‌ی کارابین هر کوییک‌درا برعکس قبلی و بصورت یکی‌درمیان به سمت راست و چپ باید انتخاب شود.
- صعودکننده پس از رسیدن به کارگاه، اولین و مهم‌ترین کاری که باید انجام دهد، زدن خودحمایت با استفاده از یک گره خودحمایت و یک کارابین قفل‌شونده به نقطه‌ی ثقل کارگاه یا یکی از بازوهای آن است.
- میانی تغییر جهت: در حالت حمایت دینامیک، درصورت معلق یا نیمه‌معلق بودن کارگاه، اولین میانی باید نزدیک به کارگاه بوده یا از یکی از بازوهای کارگاه به‌عنوان میانی اول استفاده شود؛ تا در صورت سقوط صعودکننده، وزن او مستقیما به بدن حمایت‌چی وارد نشود. به این میانی در اصطلاح میانی تغییر جهت گفته می‌شود.
در این مقاله، بسیاری از نکات ازجمله نحوه‌ی ایجاد کارگاه، فاصله‌ی میانی‌ها، نحوه‌ی اتصال کوییک‌درا به میانی و طناب به کوییک‌درا، میزان مجاز شکست طناب، محل صحیح قرارگیری حمایت‌چی در موقعیت‌های مختلف آورده نشده است.
لازم است قبل از استفاده‌ی عملی از این مراحل، این موارد و نکات عمومی دیگر را بدانید یا از مربی خود یاد بگیرید.
اصطلاحات رایج در سنگ‌نوردی
- حمایت آماده: حمایت‌چی با اطمینان و آمادگی کامل در حمایت فرد صعودکننده قرار گرفته است و به صعودکننده اجازه‌ی صعود میدهد.
- صعود می‌کنم: صعودکننده آماده‌ی صعود است و حمایت‌چی باید اضافه طناب را جمع می‌کند.
- صعود کن: حمایت‌چی تایید می‌کند که آماده است و صعودکننده می‌تواند صعود کند.
- جمع کن: اضافه طناب را جمع کن.
- سنگ، سنگ، سنگ: اخطاری برای ریزش سنگ یا هر چیز دیگر.
- فیکس: صعودکننده در وضعیت دشوار یا خطرناکی است و از حمایت‌چی می‌خواهد که طناب را محکم کند. صعودکننده بعد از محکم شدن طناب، می‌تواند دست‌ها را از گیره‌ها رها کرده و کمی استراحت کند.
- شُل کن: صعودکننده به حمایت‌چی اعلام می‌کند کمی طناب را آزاد و شل کند.
- حمایت آزاد: صعودکننده با فرودرونده پس از رسیدن به محل امن و بعد از اتصال خودحمایت، به حمایت‌چی اعلام می‌کند که به حمایت خود پایان دهد.
بیشتر بدانیم: گره خودحمایت و گره حمایت
ممنون میشم نظرتو بهم بگی…